MTMD Yönetim Kurulu Başkanı Sn. İrfan ÇELİMLİ
Bizler derneğimiz olarak sizi tanıyoruz ama değerli okuyucularımız ve genç meslektaşlarımız için sizi daha yakından tanıtmak isteriz. Bize kendinizi tanıtabilir misiniz?
1957 yılı Bozdoğan/Aydın doğumluyum. İlk ve orta eğitimimi Bozdoğan ‘ da aldım, 1974 yılında Kuleli Askeri Lisesinden, 1980 Şubatında ODTÜ-Makina Fakültesinden mezun oldum . 38 yıldır tesisat sektörüne hizmet vermekteyim. Makina Mühendisi olarak 1980 yılında Demta. Ltd. Şirketinde Proje Mühendisi ünvanı ile kariyerime başladım. 1998 yılına kadar yurt içi ve yurt dışı taahhüt işlerinde olmak üzere çeşitli kademelerde yöneticilik yaptım. 1998 yılında KİPAŞ Ltd. Şirketi Genel Müdürü olarak göreve başladım ve yurtiçi ve yurtdışında sürdürülen ELEKTROMEKANİK taahhüt faaliyetlerini yürütmeye devam etmekteyiz. Ek olarak METAŞ Mekanik ve BİLFA Tesisat şirketlerinde firma ortağı olarak devam etmekteyim. Evli ve 2 kız çocuğu babasıyım.
İrfan Bey, sizi biraz özel alanlarınızda da tanımak istersek, kişisel yaşamınızla ilgili bize paylaşımda bulunabilir misiniz, hobileriniz var mıdır, hafta sonlarınız nasıl geçer?
Özellikle sabah saatlerindeki yürüyüş, benim için yaptığım en önemli spor olup, yaşadığım Aktürk Rapsodi Evleri sitesinde özel dostlukların oluşmasını sağlamaktadır. Bunun dışında ‘’Rasodi Türk Sanat Müzik Topluluğu’’, ODTÜ THBT İstanbul Koro ‘’ ile ‘’ ODTÜ İstanbul Ritm ‘’ guruplarında üye olarak katılmaktayım. Bu gurupların çeşitli sosyal sorumluluk projelerini desteklemek anlamında yapılan gösteri ve konserlerde görev almaktayım. Doğal olarak bu amatör çalışmalar ile en büyük yararı kendi kişisel ruhumu beslemekte ve güzel dostluklar edinmemi sağlamaktayım. Müzik ile ilgilenen bireylerin ruhen daha sağlıklı, mutlu ve vefalı olması yaşamımı daha olumlu etkilemektedir.
Ayrıca AYDIN Vakfı , ODTÜ İst. Mezunlar Derneği Üyeliklerim de olup, zaman zaman çeşitli sosyal etkinliklerine katılmaktayım.
Kuleli askeri lisesinden mezun olduğunuzu görüyoruz. Anladığımız kadarı ile sivil hayata geçmeyi tercih ettiniz, bu konudan biraz bahsedebilir misiniz ?
Dönemin siyasi ve ekonomik koşulları çerçevesinde tercihimi sivil hayata geçmekten yana kullandım. Ancak askeri olarak aldığım yedi yıllık sistemli ve üst düzeydeki düzenli eğitimin, çalışma ve özel yaşantıma çok olumlu yansıdığını hiçbir zaman inkar etmedim. Lise ve üniversite yıllarında geçen özel
Dostluk ve arkadaşlıklar süre gelmektedir. Disiplin her alanda olması gerektiğine inandığım ve 38 yıllık iş yaşantımda saptadığım bir olgudur.
MTMD’ den önce bir çok dernek ve kuruluşlarda faaliyette bulundunuz. Bu deneyimlerinizi dinlemek isteriz.
MTMD Mekanik Tesisat Müteahhitleri Derneği dışında, MMO/TMMOB – TTMD topluluklarında üyeliğim var. 1980 yılından itibaren MMO, 1993 yılından itibaren TTMD üyesi olarak çeşitli faaliyetlere ve komisyon çalışmalarına katılmaktayım. 1999 yılında ilk Enerji Komisyonunu TTMD İstanbul bünyesinde kurdum ve tesisat sektöründe enerji verimliliğinin önemini, farkındalığını o zamanlardan başlatmıştım. 2001-02 yılları arasında TTMD İstanbul Bölge komite Başkanlığını yürüttüm. Tesisat sektörü sempozyumlarında ve panellerde sunum yaparak deneyim ve bilgilerimi sektörle paylaştım. Özellikle altını çizmek isterim ki;Toplumsal yaşantımızda Sivil toplum Örgütlerinin önemi her geçen gün artmakta olduğunu ve bunu çevremle paylaşarak katılımcı olmaları yönünde girişimlerimi sürdürüyorum.
Ülkemizde sektörünüzün ve derneğin çalışmalarının durumunu değerlendirmenizi istesek bizlere neler söylemek istersiniz.?
Derneğimiz MTMD ‘nin ve tüm STÖ’lerin önceliğinin, daima toplum ve mesleki birikimler yararına olması gerekir diye düşünüyorum. Ayrıca diğer bir önemli kriter de; Dernek çalışmalarında ve yönetimlerinde şeffaflık ilkesinin çok önemli olduğunu belirtmek isterim. Dernek çalışmalarındaki tüm gelişme ile kararları, gerek üyelerine, gerekse kamuya açık bir platformda izlenebilmelidir. Ayrıca dernek içinde üretimlerin geniş ve sağlıklı olması için, geniş üye katılımlarından oluşan ‘’Özgün komisyon çalışmaları‘’ çok önemlidir. Bu tip çalışmalar sürdürülebilir bir yapıyı da kendiliğinden oluşturacaktır. Diğer yandan dernek çalışmalarının tam başarıya ulaşması için diğer sektörel dernekler ile işbirliği ve eşgüdümlü çalışmalar yapmak gerektiğini düşünüyorum. Zira gerek toplum kesimlerine daha geniş bir yelpazede ulaşmak için, gerekse tamamlayıcı ve sinerji yaratan çalışmalar yapmak için gereklidir bu işbirlikleri! MTMD olarak ‘’ İklimlendirme Sektör Platformu ‘’ üyesi olarak çalışmalarımız sürmektedir. Bunun yanı sıra ETMD ile olan ortak çalışmalarımıza her geçen gün artırarak devam ettirmekteyiz. Buna örnek olarak 5/6 Mayıs ‘ta Bursa Crown Plaza ‘ da yaptığımız “Yapı Tesisatlarında Elektrik ve Mekanik Kesişimler” çalıştayı buna çok güzel bir örnektir.
MTMD olarak çok önemle çalıştığımız bir konu da Uygulama işlerindeki ‘’ Hak kayıpları’’ konusudur. Üyelerimizin son yıllardaki önemli mağduriyet yaşadığı bu konu için ‘’ Hak Talep Yönetimi’’ komisyonu oluşturulmuş ve sürekli sektörel araştırma ve çalışmalar ile farkındalık çalışmaları sürmektedir.
MTMD olarak önemsediğimiz ve yapı sektörünün işleyişindeki temel sorunlardan birisi olan ‘’Güçler veya Kuvvetler Ayrılığı’’ ilkesi olarak adlandırdığımız disiplinler arası uyum konusunu pazara ve sektöre anlatmaya çalışıyoruz. Bir sistemin sağlıklı olabilmesi için en önemli iki gereklilik bence güçler ayrılığı ve denetlenebilirliktir. Örneğin tasarımı yapan bir firma, uygulama yapma gayreti içine girdiğinde, hem her iki alanda da uzman olamayışı sonucu nitel zaafiyet, hem de yaptığı sistemin denetleme sorunu söz konusu olacaktır. Aynı mantıkla, malzeme temini yapan bir firma, bunun tasarımını veya uygulamasını da yapmaya kalktığında yine sorunlu bir süreç olma ihtimali olacaktır. Her işin uzmanına bırakılması ve güçler ayrılığının uygulanması taraftarıyım.
MTMD olarak gerek üyelerimize, gerekse diğer sektör guruplarına katkı ve işbirliği sağlaması açısından çeşitli yayınların yapılması hedeflerimiz arasında olup, güncel çalışmalar devam etmektedir.
Derneğimiz, Yapı Bilgi Modellemesi (BIM) konusunu da çok önemsiyor ve bu konuyla ilgili olarak diğer sektörel dernek çalışmalarına destek veriyoruz.
Doğrulama-Belgelendirme (commissioning), TAD-Test Ayar Dengeleme süreçlerinin desteklenerek daha iyi hale getirilmesinin sektörümüzü güçlendireceğine ve uluslararası rekabette avantajlı konuma getireceğine inanıyorum. Dernek olarak üyelerimizin farkındalığını arttırma için aylık periyotlarda eğitim toplantıları düzenliyoruz. Eğitimlerimiz, sigortacılıktan iş güvenliğine, zaman zaman çeşitli teknik konulara kadar pek çok farklı içerikte olmaktadır.
Özellikle sektörde geliştirilmesi gereken veya altının çizilmesini öngördüğünüz konuların olduğunu bizler biliyor olsak da sizden tekrar rica edebilir miyiz?
Sözleşmelerdeki ağır ve tek taraflı sadece işvereni koruyan maddeler, sektörde sağlıklı ve sürdürülebilir çalışmayı engellemektedir. Çünkü orantısız güç kullanılması durumunda, MTMD üyesi olan kurumsal firmalarımız, her ihaleye girmede artık daha mesafeli durmaktadır. Çözüm ve olması gereken, bu konuda uluslararası kabul görmüş referansların kullanılması. Uluslararası koşullarda yaygın olarak kullanılan FIDIC (Müşavir Mühendisler Uluslararası Federasyonu- Federation Iternationale des Ingenieurs Conseils) sözleşme standartlarının ülkemizde de yaygınlaşmasını sağlamalıyız. Ayrıca MTMD olarak hazırladığımız ve tarafları eşit ölçüde koruyan ‘’ Tip Sözleşme’’ sektörle paylaşılmış olup, web sayfamızda yayınlanmatadır. Bunun için ‘’Hak Talep Yönetim’’ komisyonumuzda özellikle sözleşme şartları, sözleşmelerde yaşanan sorunlar ile ilgili çalışmalar güncellenmekte ve sürekli gelişmeler sektörle ile makale veya sunumlar ile paylaşılmaktadır.
Ayrıca son yıllarda müteahhitlerin finansör kuruluş olarak görülmesi durumuyla karşı karşıyayız. Bizler ilk ödemeyi alana kadar finanse etmek zorunda kaldığımız devasa bir bedelle karşılaşıyoruz. Sözleşmelerde avans yer almıyor, malzeme bedelleri hakedişlere dahil edilmiyor(ihzarat uygulaması yapılmıyor!) ve montaj sonrasına bırakılıyor. Üstüne bir de montajın da bizlerin dışında gelişen sebeplerden ötürü gecikme yaşanırsa ki çok sıklıkla yaşanıyor; hakkediş ödemelerini de zamanında alamıyoruz. Oysaki müteahhitlik demek nitelikli bir mühendislik hizmeti vermek demektir. Finans işverene ait olmalıdır. Bizlerin bu duruma sokulması ise sektörü ne yazık ki kırılganlaştırıp onca bilgi ve birikimin ortadan kalkmasına sebep olabiliyor.
Dış pazarlar hakkında düşünceleriniz nelerdir?
Özellikle ülkemizdeki güncel olumsuz ekonomik gelişmeler nedeniyle, yurtdışı iş yapma şartları daha da önemli hale gelmiştir. Gerçi son iki yıl içinde dış pazarlarda da ciddi bir daralma olmuştur. Dünya siyasi gelişmeleri de olumsuz yönde devam etmektedir. Buna karşın MTMD içinde son aylarda yoğun çalışma ile ‘’Yurtdışı İş Geliştirme Komisyonu’’ çalışmasıdır. Yeni Pazar arayışı için devlet ve ekonomi bakanlığından destekler alarak, çeşitli ülkelere çalışma ziyaretleri yapacağız. Bize ihtiyaç duyulan ve rahatlıkla uygulama yapabileceğimiz coğrafyalar olduğuna inanıyoruz. Geçmişten beri iyi bir deneyim sahip olduğumuz yurtdışı müteahhitlik
çalışmalarını daha da geliştirmeliyiz. Ancak ekonomik olarak aşamadığımız en büyük problem, teminat mektubu temini ve finansal ihtiyaçların teminidir. Bunu aşmak için çalışmalar yapmak amacıyla kurduğumuz Uluslararası Rekabetçiliği Geliştirme (URGE) ve Hizmet Sektörü Rekabetçiliğinin Geliştirilmesi -HİSER) Komisyonumuz var ki, bu komisyon çalışmalarına çok önem veriyoruz. Yaygın görüş olarak, Orta ve Güney Afrika pazarlarında yoğunlaşmamız gerekli diye düşünüyruz. Üyelerimizi uluslararası pazarlara yönlendirmemiz lazım. Zira yeterince dışa bakış ve açılma yok hedefleri yeterli aşamada değil maalesef! Biraz korkuyoruz, çünkü gerçekten riskli alanlar var. Tabii ki dış pazarlarda firmalar arası güç birliği sağlamak çok önemli diye düşünüyorum.
Sektörünüzle ve MTMD ile ilgili faaliyet alanlarını düşündüğünüzde hedefler neler olmalıdır. ?
Sektörün sağlıklı gelişimi için “kalite” odaklı yaklaşımları benimsemeliyiz. MTMD sloganıyla bunu her fırsatta tekrarlıyor:”Mekanik Tesisatın kalitesi, yaşamın ve üretimin kalitesidir!” Çalışma dönemimizdeki önemli hedeflerimizden birisi, piyasadaki haksız rekabeti engellemek ve sözleşme koşullarındaki sorunları gidermek. Bu konuda derneğin kuruluşundan bugüne kadar çeşitli çalışmalar yapıldı. Ancak sorunlar bu kadar çalışmaya rağmen olumlu hale gelmedi. Tüm bu çalışmalarımıza rağmen, daha ağır koşullar gelmeye başladı. Ama bu mücadele azmimizi azaltmıyor hiçbir zaman! Mücadelemiz her alanda devam edecek ve bu dönemki çalışma hedeflerimiz özetle;
– Sektördeki haksız rekabeti önleyici girişimler,
– Üye sayımızı nitelikli olacak şekilde artırmak,
– Dernek içi işleyişin kurumsallaşması ve profesyonel çalışanlarımızın artması,
– İhale şartnamelerindeki ağır koşulların azaltılması yönünde sektörde bilgilendirme ve tartışma ortamı yaratmak,
– Üye personel eğitimlerinin daha yoğun olarak yapılması,
– Yayın konusunda eksik kalan boru şartnameleri, boru yıkama ve temizlik sistemlerinin yapılması,
– Sektörel temsiliyetimizin daha da yaygınlaştırılması.
ETMD olarak bizlerden beklentileriniz var mıdır ? var ise paylaşabilir misiniz?
Bütünleşik Tasarım ve uygulama hakkındaki farkındalık ve faaliyetlerin arttırılması konusu başlıca beklentimizdir. İş programlarının sağlıklı yapılmamasından kaynaklı sorunların üstüne birlikte gidilmeli! Elektrik ve Mekanik uygulamaların eşgüdümlü yürümesini sağlamak oldukça önemlidir. TAD ve DOĞRULAMA –BELGELENDİRME sorunu birlikte çalışılarak giderilmelidir.
İhalelerde yaşanan aşırı rekabet baskısına yine bütünleşik ve birlikte tepki vermeliyiz!
Üyelerimiz, bir işe başlarken sözleşme koşullarına bakar. Şartlar çok ağır ve uygulanamaz durumda ise o işin içinde yer almak istemezler. Üyelerimiz arasında olmayan doğru ve deneyimli firmalar için de aynı durum söz konusudur. Sözleşme koşullarının önemini vurgulamak için dernek olarak daha önce de çok sayıda çalıştay ve toplantı düzenledik ve düzenlemeye devam ediyoruz. .Günümüzdeki olumsuz koşulların az evvel de bahsettiğim üzere FIDIC koşullarına yaklaştırılması için MTMD olarak yaptığımız birtakım çalışmaların sizler tarafından da desteklenmeye ve geliştirilmeye destek vermeye devam etmenizdir. Sonuçta son zamanlardaki ortak çalışmalarımızın artarak devam etmesini diliyorum.
