Elektrik Tesisat Mühendisleri Derneği olarak panele katılım sağladık. ETMD Üyesi Sayın Emre Metin ”Kimyasal Tesislerde ve Alanlarda Elektriksel Güvenlik Önlemleri ” konu başlığında sunum gerçekleştirdi.
Tüm çevre il ve İSG profesyonellerinin, şirket yöneticilerinin yer aldığı panele ilgi oldukça yüksekti.
Değerli Üyemiz Sayın Emre Metin’in gerçekleştirdiği sunumun özeti:
Statik Elektrik, Eşpotansiyel Kuşaklama, Topraklama ve GAP Analizi
Bu çalışma, KALDER tarafından 2023 yılı Şubat ayında planlanan “Kimyasalların Depolanmasının Kimyasal ve Elektriksel Yangınların Çevresel, İSG ve Hukuki Boyutları” teması ile organize edilen panele sunulmak üzere hazırlanmıştır. Statik elektrik, elektrik yükünün birikmesinin etkileriyle ilgilenen elektrik biliminin dalıdır. NFPA 77, Statik Elektrik Üzerine Tavsiye Edilen Uygulama, yangınları ve patlamaları önlemek amacıyla statik elektrik tehlikelerinin tanımlanması, değerlendirilmesi ve kontrol edilmesi konusunda rehberlik sağlar. Bu tavsiye edilen uygulama 1937’de ortaya çıkmış ve son birkaç on yılda sürekli olarak gelişmiş olsa da, statik elektrik olayları meydana gelmeye devam etmektedir. Ayrıca API 2003 kodlu tavsiye edilen uygulamalar dokümanında eşpotansiyel kuşaklama ve topraklamanın öneminden bahsedilmektedir. GAP analizi, boşluk analizi ve fark analizi olarak bilinen bir çeşit durum analizi çalışmalarıdır. Herhangi bir konu hakkında ihtiyaçların hangi oranda karşılandığını ölçmek için kullanılan çalışmalardır. Diğer bir ifade ile mevcut durum ve gerçekleştirilmek istenen hedefler arasındaki farkın detaylı analiz edilmesidir. Bu çalışmada statik elektrik tehlikelerinden ve topraklamanın öneminden yola çıkarak kaza örnekleri ile açıklanmaya çalışılacaktır.
Bu çalışmada, daha sonra Statik Elektrik ile ilgili tehlikelerin sonuçlarını besleyecek olan ve daha sonra Elektrik Güvenliği Çalışma Grubuna gönderilecek olan Statik Elektrik Üzerine Tavsiye Edilen Uygulama Kılavuzu’na altyapı oluşturmaya gayret ettim. Çalışma için NFPA 77 hükümlerini inceledim ve statik elektrikten kaynaklanan yangınları ve patlamaları önlemeye çalışan diğer kodlar ve standartlar için literatürü de inceledim. NFPA 77’ye ek olarak, aşağıdaki standartlarda statik elektrik için kurallar tanımlanmıştır:
• IEC TS 60079-32-1, Patlayıcı ortamlar –Bölüm 32-1: Elektrostatik tehlikeler, kılavuz, elektrostatik tehlikeler hakkında rehberlik sağlar, IECEx Uygunluk Değerlendirme Sistemini ve Avrupa Birliği’ndeki ATEX Direktiflerini ve referansları destekleyen bir standarttır.
• IEC 60079-32-2, Patlayıcı ortamlar. Elektrostatik tehlikeler: Patlayıcı ortamlarda patlamanın önlenmesi için elektrostatik tehlike testleri hakkında bilgi sağlayan IEC TS 60079-32-1’i destekleyen bir standart olan testler.
• CENELEC Uygulama Kuralları CLC TR 50404, Elektrostatik – Statik elektrikten kaynaklanan tehlikelerden kaçınmaya yönelik uygulama kodu, elektrostatik tehlikeler hakkında rehberlik sağlar (şimdi yerini IEC TS 60079-32-1 almıştır).
• İngiliz Standardı BS 5958, istenmeyen statik elektriğin kontrolü için genel hususlar sağlayan uygulama kodu (artık yerini IEC TS 60079-32-1 almıştır).
• Daha önce ZH 1/200, BGR 132 ve TRBS 2153 olarak yayınlanan yönergeleri içeren Alman Standardı TRGS 727 (2016), tehlikeli maddelerin işlenmesine yönelik Alman teknik yönergesi.
• Japon Teknik Raporu JNIOSH TR No. 42, ancak Japonca olduğu için üzerinde çalışamadık, elektrostatik tehlikeler uygulaması hakkında rehberlik sağlar.
• NFPA 652, Yanıcı Tozun Temelleri Standardı, ayrıca toz yanmasının önlenmesi için elektrostatik kontrol hakkında bazı rehberlik sağlar.
• NFPA 654, Yanıcı Parçacıklı Katıların İmalatından, İşlenmesinden ve İşlenmesinden Kaynaklanan Yangın ve Toz Patlamalarının Önlenmesi Standardı da toz patlamasının önlenmesi için elektrostatik kontrol konusunda bazı rehberlik sağlar.
