Türkiye Elektrik Sanayi Birliği’nin 100. yıla armağanı olan “Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye Elektrik Tarihi” kitabı enerji sektörüyle buluştu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nda yapılan lansman ile sektöre tanıtılan eser Türkiye elektrik tarihini kapsamlı şekilde ele alan ilk eser olarak dikkat çekti.
Akademi, kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarından 32 uzmanın kaleme aldığı eser 30 konu başlığından oluşuyor ve 2 yıldan uzun bir sürede Cumhuriyetimizin 100. yılı için hazırlandı.
Enerji ve Tabii Kaynakalr Bakanlığı Bakan Yardımcıları Sn. Zafer Demircan, Sn. Abdullah Tancan ve Sn. Nevzat Şatıroğlu’nun TESAB Yönetim Kurulu üyeleri ve 400’den fazla sektör temsilcisinin katılımları ile açılışı yapılan lansmanda Enerji Tarihi Çalışma Grubu Başkanı Ercüment Özdemirci, TESAB Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Benli ve Bakan Yardımcısı Zafer Demircan açılış konuşmalarını yaptı.
TESAB Yönetim Kurulu Başkanı ve EÜAŞ Genel Müdürü Zafer Benli Cumhuriyetin 100. yılında birçok ulusal ve uluslararası organizasyon gerçekleştirdiklerini söylerken, Türk tarihinde elektriğin müstesna bir yere sahip olduğunun altını çizdi. Bakan Yardımcısı Zafer Demircan ise, çalışmanın Türkiye’nin elektrik serüvende büyük bir öneme sahip olduğunu belirterek bu eserin güncellemeler ile yaşayan bir eser olmasının önemine vurgu yaptı.
Programa Tahsin yüksel Armağan moderatörlüğünde Yunur Bekircan, Erdal Çalıkoğlu ve Dr. Naziye Özdemir’in konuşmacı oldugu “Elektrik Tarihinde Yapısal Değişimler ve Kurumlar” ve Muzaffer Başaran moderatörlüğünde Nurhan Ozan, Gülcan Koca, Gaye Demirhan Başbilen ve Esen Erken Yıldız’ın konuşmacı oldugu “Elektrik Tarihinde Teknolojik Dönüşümler” konu başlıklı iki panel ile devam edildi.
“Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye Elektrik Tarihi” kitabının çalışma grubunda yer alan ETMD Danışma Kurulu Başkanı aynı zamanda Yönetim Kurulu Üyesi, Elektrik Mühendisi Sayın Tahsin Y. Armağan “Elektrik Tarihinde Yapısal Değişimler ve Kurumlar” panelinde açılış konuşması gerçekleştirdi;
“Bizler ve bizler gibi ikinci dünya harbinin kısa öncesi ve sonrasında dünyaya gelenler, aslında bir çok sıkıntılar ile karşılaştık. Ancak çok şanslıyız. Çünkü Teknolojinin ilerlemesini manuel mekanik sistemlerden dijital sitemlere kadar tüm gelişmeyi görerek, okuyarak , işiterek ,yaparak izledik . 1950 – 1960 hatta 1970 yıllarında “Elektrik Müteahhidi” denilince aklımıza Şehir Dağıtım Şebekeleri , Enerji Nakil Hatları, Küçük Elektrik Santralları (Daha ziyade Dizel motoru – Jeneratör ve küçük kaynak hidrolik santrallar) geliyordu. Endüstri henüz gelişmediği için fabrika elektrik tesisleri fazla dikkate alınmıyordu.
İşlerin yapımında ihtiyaç olan , arazi vasıtaları, vinçler ve işlerimizi kolaylaştıran ekipmanlar yoktu , olanlar da yalnız kamunundu. 5-6 tonluk bir beton direk basit manivela ve tirforlar ile, 50-60 tonluk bir trafo ise küçük hidrolik krikolar ve kaydırma-döndürme saçları ile tesis ediliyordu. Ankara’daki Yeni Küçük Sanayi Sitesi’ndeki ustalara müteşekkiriz. Çünkü onlar Milli Savunma Bakanlığı’nın kal’e ayırdığı ikinci dünya öncesi jeep ve GMC kamyonlarını elden geçirerek arazi arabalarına ve primitif vinçlere dönüştürüyorlardı. Mekanikte durum böyle iken Elektrikte nasıldı? Proses Kontrol ve Kumamda sistemlerini dizaynı için kullandığımız elektromekanik röleler ile o günlerde 10 m. boyunda olan bir pano bu gün dijital sistemler ile 50-60 cm bir panoya indirgendi. Basit örneğini vermeye çalıştığım bu gelişmelerin genç mühendislerimize aktarılması eminim onların ufkunu açacaktır. Gerek kitabımızda gerekse bu panellerimizde açıklamaya çalışacağımız bir çok olay ilerisi için ders olacak ve alınacak dersler ile hatalar tekerrür etmeyecektir.”
Açılış konuşmaları sonrası “Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye Elektrik Tarihi” kitabının yazarlarına katkı ve emekleri için Teşekkür Belgeleri takdim edildi.
Tesab sitesindeki kitabı dijital olarak indirebilirsiniz:
https://tesab.org.tr/attachments/article/149/Elektrik-Tarihi.pdf
