Nerelere Kurulmalıdır?
Standartlar ve yönetmeliklere göre aşağıdaki yerlerde acil aydınlatma bulunmalıdır.
Çıkış Kapısının Üzerinde
Çıkış yolu üzerinde bulunan kapıların ve ana çıkış kapılarının üzerinde yönlendirme işareti olmalıdır. Cihazların montaj yükseklikleri en az 2 metre olmalıdır.
Son Çıkış Kapısının Dışında
Tahliyenin yavaşlamaması ve binadan çıkanların dışarıda karanlıkta kalmaması açısından son çıkış kapısının dışında bir aydınlatma cihazı olmalıdır.
Koridorlarlarda Aydınlatma, Koridor Sonunda Yönlendirme
Düzgün bir tahliye için koridorların aydınlatılmış olması gerekir. Koridorun sonunda bulunan kapı üzerinde bir yönlendirme işareti bulunmalıdır. Kapı çıkışında başka bir yönlendirme işareti görülmelidir.
Dönüş Noktalarında
Tahliye sırasında yön değişimi gerekiyorsa burada tahliye hızını aksatmamak için aydınlatma cihazı ve yönlendirme işareti olmalıdır.
Koridorların Kesişme Noktalarında
Koridorların kesişme noktasında farklı yönlerden gelen kimselerin çarpışmadan doğru yöne devam etmeleri açısından buralarda aydınlatma cihazı olmalı, bu noktaya ulaşınca bir yönlendirme işareti görülmelidir.
Her Işıksız Yönlendirme İşaretinin Yanında
Dışarıdan aydınlatılan ışıksız yönlendirme işaretleri bir acil aydınlatma cihazı ile aydınlatılmalıdır. Aydınlatma cihazının işarete yatay düzlemde uzaklığı en fazla 2 metre olmalıdır.
Döşeme Seviyesinin Değiştiği Yerlerde
İnsanların tahliye sırasında takılıp düşmemesi için döşeme seviyesinin değiştiği yerlerde bir aydınlatma cihazı bulunmalıdır. Buraya takılıp düşen bir kişi arkadan gelenlere engel olabileceği gibi kendisinin de ezilme ve yaralanma riski vardır. Acil aydınlatma cihazı, basamağın gölgesi oluşmayacak şekilde, düşük seviyeli kısım tarafına yerleştirilmelidir.
Merdivenlerde, Yürüyen Merdivenlerde ve Yangın Merdivenlerinde
Merdivenlerde bir acil aydınlatma cihazı bulunmalıdır. Elektrik kesintisinde yürüyen merdivenler normal merdivene dönüşür. Bu nedenle buralarda da bir acil aydınlatma cihazı bulunmalıdır. Yangın merdivenleri de kaçış yolunun bir parçasıdır. Merdivenlerde merdivenin gölgesi oluşmayacak şekilde acil aydınlatma yapılmalıdır.
Yangın Söndürme Cihazının Bulunduğu Yerlerde
Ani bir sebeple binanın derhal tahliye edilmesi gerekebilir, alarm sistemini devreye sokarak tahliyeyi başlatmak açısından yangın alarm butonlarının görünür durumda olması gerekmektedir. Benzer şekilde yangına müdahale edilmesi açısından yangın söndürme tüplerinin ve yangın dolabının görünür durumda olması gerekmektedir. Bu noktalarda bir acil aydınlatma cihazı bulunmalı ve yangın söndürme cihazına yatay düzlemde uzaklığı en fazla 2 metre olmalıdır. Acil durumda aydınlatma seviyesi en az 5 Lux olmalıdır.
İlkyardım Odalarında ve İlkyardım Malzemelerinin Bulunduğu Yerlerde
Acil durumlarda yaralanan kimselere ilkyardım yapılarak derhal müdahale edilmesi açısından ilkyardım odalarının ve ilkyardım teçhizatının görünür durumda olması gerekmektedir. Bu tür noktalarda bir acil aydınlatma cihazı bulunmalı ve ilkyardım teçhizatına yatay düzlemde uzaklığı en fazla 2 metre olmalıdır. Acil durumda aydınlatma seviyesi en az 5 Lux olmalıdır.
Bina Yerleşim Şemasının Bulunduğu Yerlerde
Bina yerleşim ve tahliye planını gösteren şemaların bulunduğu noktaların görünür durumda olması gerekmektedir. Bu tür noktalarda yatay düzlemde uzaklığı en fazla 2 metre olan bir acil aydınlatma cihazı bulunmalıdır.
Asansörlerde
EN81-1 standardına göre asansörlerin içinde de acil aydınlatma cihazı bulunmalıdır.
Tuvaletlerde
Engelli kişiler için tuvaletlerde acil aydınlatma yapılmalıdır.
Tehlike Riski Yüksek Alanlarda
Hareketli makine, kimyasal banyo yada elektrik kesildiğinde durdurulması yada kapatılması gereken cihazınların bulunduğu yerlerde kazaların oluşmaması açısından acil aydınlatma cihazı bulunmalıdır. Elektrik üretim ve dağıtım mahallerinde ayrıca merkezi kumanda ve ilkyardım odaları da bu kapsamda değerlendirilmelidir.
Toplu Yerleşim Örnekleri
(a) Merdivenlerde ve yürüyen merdivenlerde:
Basamaklar aydınlanacak ve gölge oluşmayacak şekilde acil aydınlatma armatürü yerleştirilmelidir
(b) Döşeme seviyesinin değiştiği yerlerde:
Döşemede gölge oluşmayacak şekilde acil aydınlatma armatürü yerleştirilmelidir.
(c) Dönüş noktalarında :
Tahliye hızını aksatmamak ve karşı duvarın fark edilmesini sağlamak için acil aydınlatma armatürü yerleştirilmelidir.
(d) Çıkış kapısının üzerinde:
Harici olarak aydınlatılan (ışıksız) yönlendirme işareti için tavandan onu aydınlatan ve yatay düzlemde en fazla 2 metre uzaklığında olan acil aydınlatma armatürü yerleştirilmelidir.
(e) Yangın söndürme tüpleri, yangın kontrol paneli, yangın dolabı, yangın ihbar butonu vb. cihazının bulunduğu yerlerde:
Bu noktaların yatay düzlemde en fazla 2 metre uzaklığına acil aydınlatma armatürü yerleştirilmelidir.
(f) Son çıkış kapısı:
Kapı içine en az 2 metre yüksekliğe monte edilmiş yönlendirme cihazı, kapı dışına ise bir acil aydınlatma cihazı yerleştirilmelidir.
(g) İlkyardım teçhizatının bulunduğu yerler:
Bu noktaların yatay düzlemde en fazla 2 metre uzaklığına acil aydınlatma armatürü yerleştirilmelidir.
(h) Koridorların kesişme noktaları:
Farklı yönlerden gelen kimselerin çarpışmadan doğru yöne devam etmeleri açısından bu noktalara acil aydınlatma armatürü yerleştirilmeli, bu noktaya ulaşınca bir yönlendirme işareti görülmelidir.
Yazar: Kevork Benlioğlu / EEC Elektronik Cihazlar Sanayi ve Ticaret AŞ. (EEC Electronics) / Genel Müdürü